Ở bất cứ hệ thống mạng, cho dù là nhỏ hay lớn thì khi các thiết bị điện tử kết nối sử dụng địa chỉ IP động đều được cấp từ dịch vụ DHCP server. Tùy vào mạng lớn hay nhỏ mà DHCP sẽ thực hiện các cách khác nhau. Như đối với mạng nhỏ thì DHCP cấp IP động cho các máy trạm nằm ở các thiết bị mạng như Switch, Modem, Router... còn mạng lớn thì các máy trạm sẽ nằm ở Domain.Thường thì các nhà quản trị họ sẽ sử dụng dịch vụ DHCP server có sẵn trên Windows để phát IP động cho các máy trạm chứ không sử dụng DHCP server tích hợp sẵn trong các thiết bị mạng ở phần cứng. Vậy trong nội dung bài hôm nay chúng ta sẽ đi tìm hiểu về DHCP và DHCP là gì?
DHCP là gì?
DHCP được viết tắt từ cụm từ Dynamic Host Configuration Protocol (có nghĩa là Giao thức cấu hình máy chủ). DHCP có nhiệm vụ giúp quản lý nhanh, tự động và tập trung việc phân phối địa chỉ IP bên trong một mạng. Ngoài ra DHCP còn giúp đưa thông tin đến các thiết bị hợp lý hơn cũng như việc cấu hình subnet mask hay cổng mặc định.
Cách thức hoạt động của DHCP
Được giải thích một cách ngắn gọn nhất về cách thức hoạt động của DHCP chính là khi một thiết bị yêu cầu địa chỉ IP từ một router thì ngay sau đó router sẽ gán một địa chỉ IP khả dụng cho phép thiết bị đó có thể giao tiếp trên mạng.
Như ở các hộ gia đình hay các doanh nghiệp nhỏ thì router sẽ hoạt động như một máy chủ DHCP nhưng ở các mạng lớn hơn thì DHCP như một máy chỉ ở vai trò là máy tính.
Cách thức hoạt động của DHCP còn được giải thích ở một cách khác thì khi một thiết bị muốn kết nối với mạng thì nó sẽ gửi một yêu cầu tới máy chủ, yêu cầu này gọi là DHCP DISCOVER. Sau khi yêu cầu này đến máy chủ DHCP thì ngay tại đó máy chủ sẽ tìm một địa chỉ IP có thể sử dụng trên thiết bị đó tồi cung cấp cho thiết bị địa chỉ cùng với gói DHCPOFFER
Khi nhận được IP thì thiết bị tiếp tục phản hồi lại máy chủ DHCP gói mang tên DHCPREQUEST. Lúc này là lúc chấp nhận yêu cầu thì máy chủ sẽ gửi tin báo nhận (ACK) để xác định thiết bị đó đã có IP, đồng thời xác định rõ thời gian sử dụng IP vừa cấp đến khi có địa chỉ IP mới.
Những ưu và nhược điểm khi sử dụng DHCP
Ưu điểm của DHCP
Máy tính hay bất cứ thiết bị nào phải cấu hình đúng cách thì mới có thể kết nối với mạng được. DHCP cho phép cấu hình tự động nên dễ dàng cho các thiết bị máy tính, điện thoại, các thiết bị thông minh khác...có thể kết nối mạng nhanh.
Vì DHCP thực hiện theo kiểu gán địa chỉ IP nên sẽ không xảy ra trường hợp trùng địa chỉ IP, vậy việc gán theo cách thủ công của IP tĩnh sẽ dễ dàng hơn và giúp hệ thống mạng luôn hoạt động ổn định.
DHCP giúp quản lý mạng mạnh hơn vì các cài đặt mặc định và thiết lập tự động lấy địa chỉ sẽ cho mọi thiết bị kết nối mạng đều có thể nhận được địa chỉ IP.
DHCP quản lý cả địa chỉ IP và các tham số TCP/IP trên cùng một màn hình như vậy sẽ dễ dàng theo dõi các thông số và quản lý chúng qua các trạm.
Khi đánh tự động nhờ máy chủ DHCP giúp cho người quản lý quản lý có khoa học hơn và không bị nhầm lẫn.
Ngoài ra người quản lý có thể thay đổi cấu hình và thông số của các địa chỉ IP giúp việc nâng cấp cơ sở hạ tầng được dễ dàng hơn.
Một ưu điểm nữa là các thiết bị có thể di chuyển tự do từ mạng này sang mạng khác và nhận địa chỉ IP tự động mới vì các thiết bị này có thể tự nhận IP.
Nhược điểm của DHCP
DHCP mang lại nhiều ưu điểm, song bên cạnh đó cũng còn mặt hạn chế. Chẳng hạn như việc ta không nên sử dụng địa chỉ IP động, địa chỉ IP thay đổi đối với các thiết bị cố định và cần truy cập liên tục. Ví dụ như không nên sử dụng IP động cho các thiết bị máy in ở các văn phòng.
Mặc dù có rất nhiều lợi ích khi sử dụng DHCP, vẫn có một số hạn chế mà chúng ta cần lưu ý. Không nên sử dụng địa chỉ IP động, địa chỉ IP thay đổi đối với các thiết bị cố định và cần truy cập liên tục như máy in và file server.
Bởi DHCP sử dụng chủ yếu với các hộ gia đình hay văn phòng. Đối với các thiết bị dùng trong văn phòng, như máy in thì việc việc gán chúng với các địa chỉ IP thay đổi không mang tính thực tiễn. Lúc đó mỗi khi kết nối với máy tính khác thì máy in đó sẽ phải thường xuyên cập nhật cài đặt để máy tính có thể kết nối với máy in.
Cũng giống như việc bạn điều khiến máy tính từ xa và cần có quyền truy cập thì bạn phải có địa chỉ IP. Nếu như địa chỉ IP đó động thì những gì máy tính đã ghi lại sẽ không chính xác được lâu. Vậy nên nếu trong trường hợp này thì bạn nên sử dụng IP tĩnh là phù hợp hơn cả.
Cũng có nhiều điều còn bất cập khi sử dụng DHCP nhưng những lợi ích mà chúng mạng lại không hề nhỏ. Việc nắm rõ DHCP là gì? Và cách thức tìm hiểu nó như nội dung trên đã trình bày sẽ giúp bạn biết khi nào cần sử dụng DHCP sao cho hiệu quả nhất. Cảm ơn các bạn đã theo dõi nội dung bài viết này.
